Arı zamkı ya da preboli olarak da bilinen propolis, arı kovanlarının içinde bulunan peteklerin sterilizasyonunu sağlayabilmek için kullanılan bir üründür. Dışarıdan gelen böcek, bakteri, mantar gibi zararlara karşı kovanı koruma görevi olan propolis, bal peteklerinin onarılmasını ve güçlendirilmesini de sağlamaktadır. Arılar genel olarak propolisi üretmek adına iğne yapraklı ağaçlar ile birlikte pek çok bitkinin yaprak, gövde, tomurcuk ve nektarlarından elde edilmekte olan maddeleri değişime uğratırlar.
Propolis, antibakteriyel özelliği ile kovanın hijyenil bir hale gelmesine yardımcı olur. Reçinemsi özelliği ile ise kovanın savunma mekanizmasını güçlendirir. Genellikle kahverengi bir yapıda olan propolis, toplandığı bölgenin özelliklerine göre kırmızı, şeffaf, yeşil, sarı renklerde olabilir. Zengin bir içeriğe sahiptir ve pek çok insan tarafından ilaç olarak tercih edilmektedir.
Propolisin Faydaları Nelerdir?
Propolis; %50 reçine, %10 esansiyel ve aromatik yağlar, %30 balmumu, %5 polen, %5 mineral maddeden elde edilmektedir. Bu doğrultuda insan sağlığı üzerinde de çeşitli etkileri vardır. Sağladığı faydalar ile dikkat çeken propolis; antifungal, antiviral, antienflamatuar içeriği ile tedavi edici özelliklere sahiptir. İçerisinde bulunan etanol ekstrakt bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlar.
Etanol ekstrakt; iltihap önleyici ve lokal anestezik gibi özelliklere sahiptir. Bunların yanı sıra içeriğinde yer alan kafeik asit, clerodane diterpenoidin ise kanserli hücrelerim gelişmesini engellemektedir. Bu da gırtlak, meme, cilt, kolon, yumurtalık, karaciğer ve mesane kanseri gibi kanser türlerinin tedavisinde propolis ve toz propolisin kullanmasını sağlar.
Toz Propolis Nasıl Kullanılır?
Toz propolis, bitki ve ağaçlardan elde edilen maddelerin toz haline getirilmesini ifade etmektedir. Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi, boğazda ve ağızda kuruluk gibi çeşitli problemlerin tedavisinde toz formlar yoğun bir şekilde tercih edilmektedir. Propolisin toz formunun yanı sıra suda çözünen, tablet, kapsül, sprey, şurup ve krem gibi formları da bulunmaktadır. Bu formların çeşitli olması ile birlikte kişiler farklı amaçlar için farklı formlarda ki propolisi tercih edebilir. Örneğin toz propolis bal ile tüketilerek etkili olabildiği gibi şurup propolis ise ağız yaraları ve öksürüğe iyi gelmektedir. Ayrıca toz propolis içeceklere ve yoğurda da eklenebilir.